چهل حدیث پیرامون حضرت مهدی (عج) نوشته سید صادق سید نژاد
عنوان و نام پدیدآور : چهل حدیث پیرامون حضرت مهدی(عج)/سید صادق سید نژاد
مشخصات نشر : تهران: گسترش رایانه: بوستان توحید، ۱۳۸۶.
مشخصات ظاهری : ۴۴ ص. ۱۱×۲۲ س‌م.
شابک : ۳۰۰۰ ریال 978-964-9667-7-6
وضعیت فهرست نویسی : فیپا
یادداشت : عربی - فارسی
یادداشت : کتابنامه به صورت زیرنویس
موضوع : محمدبن‌حسن(عج)، امام دوازدهم، ۲۵۵ق.- -- احادیث.
موضوع : احادیث شیعه -- قرن ۱۴.
شناسه افزوده : انتشارات گسترش رایانه.
رده بندی کنگره : BP۵۱/چ۹ ۱۳۸۶
رده بندی دیویی : ۲۹۷/۲۱۸
شماره کتابشناسی ملی : ۱۰۸۰۶۳۶
انجام وظیفه خود یعنی ترویج
فرهنگ اسلامی پرداخته باشند و هم به ثواب و فضیلتی که در این روایات وعده
داده شده است نایل آیند. متاسفانه به مرور زمان به موازات رواج پیدا کردن
شیوه های جدید آموزشی و تبلیغات، مساله تدوین چهل حدیث به فراموشی سپرده شد
و یا حداقل از رونقی که پیش از این داشت افتاده است. اما به نظر می رسد در
شرایط کنونی یعنی کم شدن فرصت مطالعه افراد در نتیجه گسترش زندگی ماشینی
تالیف مجموعه های چهل حدیث در موضوعات مورد نیاز، هنوز از کار آیی بیشتری
برخوردار می باشد. از آنجا که در دروه غیبت توجه به مساله امامت و آشنایی
با ابعاد مختلف معارف امام زمان علیه السلام از اهمیت بسیار مهمی برخوردار
است و از طرف دیگر راه شناخت درست این موضوع مراجعه به روایات پیامبر اکرم
صلی الله علیه و آله و ایمه اطهارعلیهم السلام است، و به پاسداشت سال امام
علی علیه السلام که از طرف رهبر معظم انقلاب اسلامی با هدف تبیین هر چه
بیشتر معارف و رهنمودهای آن حضرت انجام گرفته است بر آن شدیم تا از طریق
بررسی مجموعه فرمایشات حضرت امیرالمومنین علیه السلام بخشی از آن روایات را
که ابعاد مختلف شخصیت حضرت صاحب الزمان علیه السلام و وقایع زندگی و
ویژگیهای یاران و دوران حکومت آن حضرت را مورد اشاره قرار داده است با
ترتیب مناسب به صورت یک مجموعه چهل حدیث جهت استفاده علاقمندان تهیه و
منتشر سازیم. امید آن که این تلاش ناچیز در حد خود به ترویج فرهنگ انتظار
کمک نموده باشد. سید صادق سید نژاد پانزده شعبان 1421 پاییز 1379
پاورقی
1 خصال، ج 2ص 541ح .15
2
در مورد معنای حفظ حدیث نظرات زیادی ابراز شده است که از جمله آنهاست: -
به ذهن سپردن. - محافظت و نگهبانی از احادیث تا از بین نروند خواه از طریق
به ذهن سپردن یا نوشتن یا نقل کردن برای دیگران با هر وسیله ممکن...؛ به
یکی از وجوه شش گانه که علمای حدیث می گویند یعنی شنیدن از استاد، خواندن
بر استاد، شنیدن از دیگری در حال خواندن آن بر استاد، با اجازه استاد آن را
نقل کردن، و... (اربعین شیخ بهایی، ص 65و 66)
زمین خالی از حجت نمی ماند
زمین
خالی از حجت نمی ماند در جهان بینی مکتب اهل بیت علیهم السلام انسان بدون
امام معصوم، و زمین خالی از حجت بحق الهی، نخواهد ماند؛ چرا که بدون امام
معصوم هدایت و کمال صحیح و شایسته انسانی میسر نخواهد شد. بعلاوه حفظ نظام
هستی به برکت وجود حجت های خداوند است. بر این حقیقت در جای جای روایات
رسول اکرم صلی الله علیه و آله و ایمه اطهارعلیهم السلام به شیوه های مختلف
تصریح شده است. منتهی گاهی زمینه و شرایط برای حضور علنی و آشکار امام
علیه السلام فراهم است در نتیجه او به گونه ای که همه مردم او را می شناسند
و به او دسترسی دارند در میان آن ها زندگی می کند، اما در شرایط خاصی به
جهت وجود خطرات جانی یا مصالح دیگری که خداوند به آنها عالم تر است مشیت
الهی اقتضاء می نماید که امام علیه السلام پنهان از چشم مردم زندگی کند. در
این باره روایات زیادی نقل شده است. جهت آشنایی بیشتر با این موضوع به ذکر
دو حدیث از روایات حضرت علی علیه السلام اکتفا می شود. - عن علی علیه
السلام قال: اللهم انه لابد لارضک من حجه لک علی خلقک، یهدیهم الی دینک و
یعلمهم علمک لیلا تبطل حجتک و لا یضل اتباع اولیایک بعد اذ هدیتهم به اما
ظاهر لیس بالمطاع او مکتتم مترقب، ان غاب عن الناس شخصه فی حال هدایتهم فان
علمه و آدابه فی قلوب المومنین مثبته، فهم بها عاملون. بار خدایا! همواره
باید در روی زمین تو حجتی برای بندگانت داشته باشی تا خلق را به دینت
راهنمایی کند، و علم تو را به آنها بیاموزد تا حجت تو تباه نشود و پیروان
اولیاء تو بعد از آنکه آن ها را هدایت کرده ای دوباره گمراه نگردند. حجت تو
یا ظاهر و آشکار خواهد بود که اطاعت او را نمی کنند و یا از دیده ها نهان
خواهد بود که مردم در انتظار او به سر می برند. اگر شخص و جسم او در حال
هدایت مردم از آنان غایب باشد علم و آدابش در قلب های عاشقان حق پایدار است
و آن ها به آن علم و آداب پایبند هستند و به آن عمل می کنند. - اللهم بلی
لا تخلو الارض من قایم لله بحجه: اما ظاهرا مشهورا و اما خایفا مغمورا لیلا
تبطل حجج الله و بیناته و کم ذا و این؟ اولیک والله الاقلون عددا و
الاعظمون عندالله قدرا یحفظ الله بهم حججه و بیناته... اولیک خلفاء الله فی
ارضه و الدعاه الی دینه. ... بارخدایا آری! زمین از امامی که قیام بر حق
کند خالی نخواهد ماند. او یا آشکار و شناخته شده است یا ترسان و پنهان است
تا حجت ها و دلیل های روشن خدا (یعنی اصول و احکام دین و تعالیم انبیاء) از
بین نرود. اما اینکه ایشان چند نفرند و کجایند؟ به خدا سوگند از نظر تعداد
آن ها بسیار کم هستند ولی از جهت منزلت و بلندمرتبه گی در نزد خداوند
بسیار بزرگوارند. خداوند به وسیله ایشان حجت ها و دلیل های روشن خود را حفظ
می کند... آنان خلفا و نمایندگان خدا در روی زمین هستند و مردم را به سوی
دین و احکام و مقررات او دعوت می کنند...
پاورقی
3 کمال الدین، ج 1ص 302ح .11 4 نهج البلاغه فیض الاسلام، حکمت 139ص .1158
نسب حضرت مهدی (ع)
نسب
حضرت مهدی علیه السلام در لابلای سخنان علی بن ابیطالب علیه السلام روایات
زیادی در زمینه معرفی نسب امام زمان علیه السلام به چشم می خورد که به یک
بیان مجموعه این قبیل از روایات به سه دسته تقسیم می شوند. در بخشی از آنها
او را فرزند خودشان معرفی می کنند، در قسمتی دیگر آن حضرت را از فرزندان
حضرت فاطمه علیها السلام و بالاخره در دسته ای از روایات حضرت مهدی علیه
السلام را از اولاد امام حسین علیه السلام معرفی کرده اند. - عن ابی جعفر
محمد بن علی علیه السلام قال: خطب امیرالمومنین علی بن ابیطالب علیه السلام
بالکوفه بعد منصرفه من النهروان... فحمد الله و اثنی علیه و صلی علی رسول
الله صلی الله علیه و آله و ذکر ما انعم الله علی نبیه و علیه ثم قال: ...و
منْ ولدی مهدی هذه الامه امام محمد باقرعلیه السلام می فرمایند:
امیرالمومنین علی بن ابیطالب علیه السلام وقتی که از جنگ نهروان به کوفه
برگشتند برای مردم خطبه ای خواندند... در آن خطبه نخست خدا را سپاس گفتند و
درود به روان پیامبرصلی الله علیه و آله فرستادند و نعمت هایی را که
خداوند به رسولش و بر خود آن حضرت عنایت کرده است یکی یکی شمردند سپس در
ادامه فرمودند: از جمله نعمت های خداوند بر من آن است که مهدی این امت از
فرزندان من است. - عن زربن حبیش سمع علیا علیه السلام یقول: المهدی رجل
منا منْ ولد فاطمه. زربن حبیش شنید که علی بن ابیطالب علیه السلام می
فرمود: مهدی مردی از ما اهلبیت و از فرزندان حضرت فاطمه زهرا است. - ...عن
علی بن موسی الرضاعلیه السلام عن ابیه... عن ابیه امیرالمومنین علی بن
ابیطالب علیه السلام انه قال: التاسع منْ ولْدک یا حسیْن هو القایم
بالحق... ... حضرت امام رضاعلیه السلام از پدر بزرگوارش موسی بن جعفرعلیه
السلام و او نیز از پدرش... او از امام حسین علیه السلام و آن حضرت از
امیرالمومنین علی بن ابیطالب علیه السلام روایت کرده است که آن حضرت خطاب
به امام حسین علیه السلام فرمودند: نهمین فرزند تو ای حسین! قایم بر حق
(مهدی علیه السلام ) است... - عن ابن العیاش قال: حدثنی الشیخ الثقه
ابوالحسین بن عبدالصمد بن علی... عن نوح بن دراج عن یحیی عن الاعمش ...
انهم کانوا عند علی بن ابیطالب علیه السلام ... و اذا اقبل الحسین علیه
السلام یقول: بابی انت یا ابا ابن خیره الاماء. فقیل یا امیرالمومنین ما
بالک؟ تقول هذا للحسن و هذا للحسین علیه السلام ؟ و من ابن خیره الاماء؟
فقال: ذاک الفقید الطرید الشرید م-ح-م-د بن الحسن بن علی بن محمد بن علی بن
موسی بن جعفربن محمدبن علی بن الحسین هذا و وضع یده علی راس الحسین علیه
السلام. ابن عیاش در کتاب مقتضب می گوید: شیخ ابوالحسین بن عبدالصمد بن علی
از نوح بن دراج و چند نفر دیگر نقل کرد که آن ها در حضور امیرالمومنین
علیه السلام بودند، وقتی امام حسین علیه السلام وارد شد حضرت به ایشان
فرمودند: پدرم به قربان پدر فرزند بهترین کنیزها! به آن حضرت گفته شد: یا
امیرالمومنین علت چیست که برای امام حسین علیه السلام این تعابیر را به کار
می برید؟ فرزند بهترین کنیزها کیست؟ حضرت علی علیه السلام در جواب
فرمودند: او گمشده ای است که از نزدیکان و خویشاوندان و وطن خود دور است،
نام او م-ح-م-د فرزند حسن بن علی بن محمد بن علی بن موسی بن جعفر بن محمد
بن علی بن الحسین است؛ در این هنگام دست خود را بر سر مبارک امام حسین علیه
السلام نهاده فرمودند: همین حسین علیه السلام . پاورقی
5 معانی
الاخبار، ج 1ص 138باب 28ح 9ط دار الکتب الاسلامیه؛ بحارالانوار، ج 35ص .45 6
ملاحم ابن طاووس، ص 175ح 203 کنزالعمال، ج 14ص 591ح .39675 7 کمال الدین، ج
1ص 304 اثباهالهداه، ج 6ص 395 8 بحارالانوار، ج 51ص 110و 111
خاندان مهدی (ع)
خاندان
مهدی علیه السلام امیرالمومنین علیه السلام در معرفی خاندان حضرت مهدی علیه
السلام از تعابیر زیادی استفاده کرده اند و هر یک از آن ها به گوشه ای از
واقعیت دلالت دارند که در مجموع به همراه توصیفات دیگری که از سایر ایمه
علیهم السلام نقل شده است به طور کامل شخصیت امام عصرعلیه السلام را به
انسان ها می شناسانند. به عنوان مثال در یک جا می فرمایند: آن حضرت از قریش
است. در مورد دیگر وی را از بنی هاشم معرفی می کنند. در ضمن یکی دیگر از
سخنانشان او را از عترت پیامبرصلی الله علیه و آله می خوانند و... که هر
کدام از این عبارات به بعد خاصی از شخصیت امام زمان علیه السلام دلالت
دارند و در نتیجه این اختلاف در الفاظ و عبارات با یکدیگر منافاتی ندارند و
همه آن ها اوصاف یک حقیقت نورانی را روشن می کنند. - عن الحسین بن علی
علیه السلام قال: جاء رجل الی امیرالمومنین علیه السلام فقال له: یا
امیرالمومنین نبینا بمهدیکم هذا؟ فقال: اذا درج الدارجون و قل المومنون و
ذهب المجلبون فهناک. فقال: یا امیرالمومنین علیک السلام ممن الرجل؟ فقال
علیه السلام : من بنی هاشم من ذروه طود العرب... از حسین بن علی علیه
السلام نقل شده است که آن حضرت فرمود: شخصی خدمت علی علیه السلام آمد و به
آن حضرت گفت: ای امیرمومنان برای ما از مهدی علیه السلام سخن بگو. علی بن
ابیطالب علیه السلام فرمودند: هنگامی که رفتنی ها بروند و اهل ایمان کم
شوند و آشوبگران و جنگ طلبان نابود گردند، در چنین شرایطی او ظهور خواهد
کرد. آنگاه همان شخص عرضه داشت یا امیرالمومنین! درود و سلام بر تو باد،
حضرت مهدی علیه السلام از کدام طایفه است؟ حضرت فرمودند: او از بنی هاشم
است که بهترین طایفه عرب و قله شرف و جوانمردی به حساب می آید. - ...عن ابن
زریر الغافقی، سمع علیاعلیه السلام یقول هو من عتره النبی صلی الله علیه و
آله نقل شده است که ابن زریر غافقی شنید که علی بن ابیطالب علیه السلام می
فرمایند: مهدی علیه السلام از عترت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله است. -
قال علی بن ابی طالب علیه السلام : هو فتی من قریش... علی بن ابیطالب علیه
السلام فرمودند: او (حضرت مهدی علیه السلام ) از قبیله قریش... است.
پاورقی
9
بحارالانوار، ج 51ص 115 10 فتن ابن حماد، 264ح 1043ط دار الکتب العلمیه،؛
ملاحم ابن طاووس، ص 320ح 459ط موسسه صاحب الامرعلیه السلام . 11 ملاحم ابن
طاووس، ص 155ح 193
نام مبارک مهدی (ع)
نام
مبارک مهدی علیه السلام در مجموعه سخنان حضرت علی علیه السلام با روش های
مختلفی از نام مبارک امام زمان علیه السلام یاد می شود. در یک مورد تصریح
به نام آن حضرت غیر جایز دانسته شده است. در مورد دیگر از آن با اشاره سخن
به میان می آید و بالاخره در مورد دیگر به صراحت نام مخصوص بیان می شود. -
...عن جابر بن یزید الجعفی قال: سمعت ابا جعفرعلیه السلام یقول: سال عمر
امیرالمومنین علیه السلام عن المهدی فقال: یا ابن ابی طالب اخبرنی عن
المهدی ما اسمه؟ قال علیه السلام : اما اسمه فلا، ان حبیبی و خلیلی عهد الی
ان لا احدث باسمه حتی یبعثه الله عزوجل و هو مما استودع الله عزوجل رسوله
فی علمه. جابربن یزید جعفی می گوید: از امام باقرعلیه السلام شنیدم که می
فرمود: روزی عمر بن خطاب به امیرالمومنین علیه السلام گفت: ای پسر ابوطالب!
نام مهدی چیست؟ آنرا برای من بیان کن. علی علیه السلام فرمود: اسم اورا
نمی گویم، چون حبیب و خلیل من )رسول اکرم صلی الله علیه و آله ( با من عهد
کرده است اسم او را برای کسی بیان نکنم تا اینکه خداوند وی را مبعوث و ظاهر
گرداند و این از اموری است که خداوند عزوجل علم آن را نزد پیامبرش امانت و
ودیعه نهاده است. - ...عن علی بن ابیطالب علیه السلام قال: المهدی مولده
بالمدینه من اهل بیت النبی اسمه اسم نبی... علی بن ابیطالب علیه السلام
فرمودند: مهدی در مدینه به دنیا می آید. او از اهل بیت پیامبر اکرم صلی
الله علیه و آله است. و هم اسم با یکی از پیامبران است... در یکی از اشعار
منسوب به حضرت علی علیه السلام در این باره آمده است: فثم یقوم القایم الحق
منکم و بالحق یاتیکم و بالحق یعمل سمی نبی الله نفسی فدایه فلا تخذلوه
یا بنی و عجلوا سپس آن قیام کننده بر حق، از میان شما قیام خواهد کرد. او
حق را خواهد آورد و به آن عمل خواهد کرد. جانم فدای او که همنام رسول
خداصلی الله علیه و آله است. ای فرزندان من! به یاری او بشتابید، مبادا او
را بی یار و یاور رها سازید. - عن علی علیه السلام قال: اسم المهدی محمد
حضرت علی علیه السلام فرمود: اسم حضرت مهدی علیه السلام محمد است.
پاورقی
12
کمال الدین، ج 2باب 56ص 648 13 عقدالدرر، ص 64 عرف السیوطی، الحاوی، ج 2ص
73 14 بحارالانوار، ج 51ص 132 15 برهان المتقی، ص 101ح .8
سیمای مهدی (ع)
به
خصوصیات جسمانی و ویژگیهای بدنی حضرت مهدی علیه السلام در بخشی از روایات
حضرت علی علیه السلام اشاره می شود. در یکی از این روایات بطور کلی این
ویژگیها بیان شده تا آنجا که می فرماید آن حضرت در خلقت خود شبیه
پیامبراکرم صلی الله علیه و آله است، اما در تعدادی دیگر از روایات به
توصیف خصوصیات چهره واعضاء بدن امام زمان علیه السلام می پردازد. حضرت علی
علیه السلام در توصیف ویژگیهای جسمی مهدی علیه السلام فرمودند: - ...فقال
علیه السلام : رجل اجلی الجبین، اقنی الانف، ضخم البطن، اذیل الفخذین، ابلج
الثنایا، بفخذه الیمنی شامه. او مردی است که پیشانی اش گشاد و درخشان است،
بینی او خوش تراش و شکمش نسبتا بزرگ و رانهایش عریض می باشد. دندان های
سفید و درخشان دارد، و در ران سمت راست او علامتی هست.
پاورقی
16 منتخب الاثر، ص 151ح 30
اوصاف مهدی (ع)
در دسته
ای از روایات علی بن ابیطالب علیه السلام به اوصاف و ویژگی های روحی و
اخلاقی امام زمان علیه السلام پرداخته می شود که از جمله آنهاست: - ...ثم
رجع الی صفه المهدی علیه السلام فقال: اوسعکم کهفا و اکثرکم علما و اوصلکم
رحما، اللهم فاجعل بیعته خروجا من الغمه و اجمع به شمل الامه... حضرت علی
علیه السلام در ادامه یکی از سخنانشان به تبیین صفات حضرت مهدی علیه السلام
پرداخته، فرمودند: آستانه او در پناه دهی به بی پناهان از همه آستانه ها
وسیع تر، و علم و دانش آن حضرت از همه زیادتر است و از همه مردم بیشتر به
صله ارحام و پیوند با خویشاوندان توجه می نماید. پروردگارا! بیعت او را
پایان بخش همه اندوه ها قرار بده و تفرق و پراکندگی امت اسلامی را به دست
با کفایت آن حضرت به یگانگی مبدل فرما... - ...عن اصبغ بن نباته قال: سمعت
امیرالمومنین علیه السلام یقول: صاحب هذا الامر الشرید الطرید الفرید
الوحید. اصبغ بن نباته می گوید: شنیدم که امیرالمومنین علیه السلام می
فرمود: صاحب الامر (مهدی علیه السلام) کسی است که در سرزمین های دور دست
ساکن می شود و از میان مردم کناره می گیرد و به تنهایی زندگی می کند.
پاورقی
17 غیبه نعمانی، ص 212 ? 214، بحار الانوار، ج 51ص 115 18 کمال الدین، ج 1ص 303 اثباه الهداه، ج 3ص 571
غیبت امام زمان (ع)
یکی
از پیشامدهای بسیار مهم زندگی حضرت مهدی علیه السلام واقع شدن غیبت می باشد
که در دو مرحله انجام گرفته است. اولی بنام غیبت صغری معروف است که از سال
260هجری یعنی از زمان شهادت امام عسکری علیه السلام آغاز شد و تا سال
329هجری ادامه داشت و از این سال به بعد دوره غیبت کبری آغاز می شود که
تاکنون نیز ادامه دارد. در رهنمودهای امیرالمومنین علیه السلام به این
موضوع و وقایعی که در این دوره پیش خواهد آمد نیز اشاره شده است. در ضمن
روایتی که آن را حضرت عبد العظیم حسنی؛ با سلسله سند از علی بن ابیطالب
علیه السلام نقل می کند چنین وارد شده است: - ...عن امیرالمومنین علیه
السلام قال: للقایم منا غیبه امدها طویل کانی بالشیعه یجولون جولان النعم
فی غیبته یطلبون المرعی فلا یجدونه، الا فمن ثبت منهم علی دینه و لم یقْس
قلْبه لطول امد غیبه امامه فهو معی فی درجتی یوم القیامه. امیرالمومنین
علیه السلام فرمود: برای قایم ما غیبتی هست که مدت آن طولانی خواهد شد.
شیعیان را در این زمان می بینم که همانند گله بی صاحبی که در دشت پراکنده
شده باشند به دنبال چرا گاه و مرتع می گردند ولی آن را پیدا نمی کنند به
جستجوی آن حضرت می پردازند ولی او را نمی یابند. آگاه باشید! در این دوره
هر کسی از آنها )شیعیان( در دین و عقیده خود استوار و ثابت قدم بماند و
قلبش به جهت طولانی شدن غیبت امامش قساوت پیدا نکند، او روز قیامت در نزد
من و در جایگاهی که من هستم خواهد بود. - ... عن الاصبغ بن نباته عن
امیرالمومنین علیه السلام انه ذکر القایم علیه السلام فقال: اما لیغیبن حتی
یقول الجاهل: ما لله فی آل محمد حاجه. از اصبغ بن نباته نقل شده است که
امیرالمومنین علیه السلام روزی حضرت قایم علیه السلام را یاد کردند و
فرمودند: آگاه باشید! او غیبتی (طولانی) خواهد داشت به گونه ای که نادانان
(به مصالح الهی) بگویند: خداوند را در آل محمدصلی الله علیه و آله برنامه
ای نیست. )یعنی افراد نادان به جهت طولانی شدن دروه غیبت از ظهور آن حضرت
مایوس و ناامید خواهند شد(.
پاورقی
19 کمال الدین، ج 1ص 303ح 14 20 کمال الدین، ج 1ص 302ح )) .9
علت غیبت امام زمان (ع)
برای
غیبت امام عصرعلیه السلام علت و حکمت های زیادی در مجموعه روایات اهلبیت
علیهم السلام ذکر شده است. در روایات امیرالمومنین علیه السلام حداقل به سه
علت اشاره شده است؛ یعنی شناخته شدن اهل هدایت از اهل گمراهی و ضلالت، و
نداشتن بیعت ظاهری هیچیک از سلاطین، و کوتاهی و ناسپاسی و ظلم مردم به
عنوان فلسفه غیبت بیان گردیده است. - ان القایم منا اذا قام لم یکن لاحد فی
عنقه بیعه فلذلک تخفی ولادته و یغیب شخصه همانا قایم از ما آنگاه که قیام
کند بیعت کسی در گردن او نخواهد بود و به همین خاطر است که تولد او به صورت
پنهانی واقع خواهد شد و وجود او از دید و نظر مردم غایب خواهد بود. -
...فقال علی علیه السلام ...اما والله لاقتلن انا و ابنای هذان و لیبعثن
الله رجلا من ولدی فی آخر الزمان یطالب بدماینا و لیغیبن عنهم تمییزا لاهل
الضلاله حتی یقول الجاهل ما لله فی آل محمد من حاجه. امیر مومنان علیه
السلام در حالیکه امام حسن علیه السلام و امام حسین علیه السلام حضور
داشتند خطاب به مردم فرمودند: ای مردم! آگاه باشید، سوگند به خدا من و این
دو فرزندم به قتل خواهیم رسید. آن گاه خداوند شخصی از فرزندان مرا در آخر
الزمان ظاهر خواهد کرد تا خون ما را از ستمگران طلب کند. او از دیده مردم
غایب خواهد بود تا اهل ظلالت و گمراهی از دیگران شناخته شوند و این غیبت به
قدری طولانی خواهد شد که مردمان نادان خواهند گفت: خداوند برنامه ای در آل
محمدصلی الله علیه و آله ندارد. - ...ان امیرالمومنین علیه السلام قال علی
منبر الکوفه...: واعلموا ان الارض لا تخلو من حجه لله و لکن الله سیعمی
خلقه منها بظلمهم و جورهم و اسرافهم علی انفسهم ... مفضل بن عمر از امام
صادق علیه السلام روایت کرده است که آن حضرت فرمود: روزی امیرالمومنین علیه
السلام در بالای منبر مسجد کوفه فرمودند: ...ای مردم! بدانید زمین هرگز از
حجت خدا (امام معصوم) خالی نخواهد ماند. اما خداوند متعال به زودی مردم را
به خاطر ظلم و ستم و همینطور اسرافی که درحق خودشان انجام می دهند از دیدن
حجت الهی محروم خواهد کرد. یعنی مردم به جهت اعمال خودشان در آینده از
دیدن امام معصوم محروم خواهند شد
پاورقی
21 بحار الانوار، ج 51ص 109و 110ح 1 22 غیبت نعمانی، ص 140و 141 23 بحار الانوار، ج 51ص 112و 113ح 8
فضیلت انتظار فرج
همانطور
که پیش از این اشاره شد در دوره غیبت امام زمان علیه السلام مشکلات و
پیشامدهای سختی بوقوع می پیوندد به گونه ای که اعتقادات بسیاری از مردم در
نتیجه این امور متزلزل می شود. جهت جلوگیری از دچار شدن به این قبیل خطرات،
هشدارهای زیادی توام با روشنگریهای لازم در رهنمودهای اهلبیت علیهم السلام
داده شده است که به دو نمونه از آنچه در این زمینه در مجموعه روایات علی
بن ابیطالب علیه السلام وارد شده است اشاره می گردد. - عن محمد بن مسلم عن
ابی عبدالله علیه السلام قال: ...قال علی علیه السلام : ...انتظروا الفرج و
لا تیاسوا من روح الله، فان احب الاعمال الی الله عزوجل انتظار الفرج... و
المنتظر لامرنا کالمتشحط بدمه فی سبیل الله. محمد بن مسلم از امام صادق
علیه السلام نقل می کند که آن حضرت از پدران بزرگوارش و آنها از علی علیه
السلام روایت کردند که علی بن ابیطالب علیه السلام فرمودند: منتظر فرج امام
زمان علیه السلام باشید و از عنایت و توجهات خداوند ناامید نشوید. همانا
محبوب ترین کارها در نزد خداوند عزوجل انتظار فرج امام زمان علیه السلام
است. آنگاه در ادامه بیان فضیلت انتظار فرمودند: کسی که منتظر امر ما (فرج
امام زمان علیه السلام ) باشد، مانند رزمنده ای است که در راه خداوند به
خون خود آغشته شده باشد (اجر و پاداش شهید را دارد). - قال زیدبن صوحان
العبدی: یا امیرالمومنین! ای الاعمال احب الی الله عزوجل؟ قال علیه السلام :
انتظار الفرج من اعظم الفرج. زیدبن صوحان عبدی گفت: یا امیرالمومنین!
کدامیک از اعمال در نزد پروردگار عالم محبوب تر است؟ حضرت فرمودند: انتظار
فرج.
پاورقی
24 الخصال، ج 2ص 740حدیث اربعماه، ط انتشارات علمیه اسلامیه. 25 بحار الانوار، ج 52ص 122
احوال مردم آخرالزمان
شاید
بتوان گفت که بیشترین مطالب مربوط به معارف امام زمان علیه السلام که از
زبان حضرت علی علیه السلام نقل شده است به تبیین اوضاع آخرالزمان و وقایعی
که در آن دوره پیش می آید اختصاص دارد. آن حضرت ضمن تشریح آن پیشامدها
چگونگی مقابله با آن ها را نیز بیان می نمایند. این حوادث شامل مسایل
فرهنگی و اجتماعی و اخلاقی و تربیتی و طبیعی می گردد. از آنجا که کم و بیش
خیلی از این ویژگی ها در دوره ما حداقل در بعضی از عرصه ها به چشم می خورد،
جهت آشنایی بیشتر و چاره اندیشی مناسب تر به مواردی از آن ها اشاره می
شود. بدان امید که موجب تنبه و بیداری مان شده و از طریق آشنا شدن با این
امور پیشاپیش تدابیری را اتخاذ کنیم که از عوارض منفی آن ها خود و جامعه
مان را در امان نگه داریم. - یاتی علی الناس زمان لا یقرب فیه الا الماحل و
لا یظرف فیه الا الفاجر، و لا یضعف فیه الا الْمنْصف، یعدون الصدقه فیه
غرْما، و صله الرحم منا، و العباده اسْتطاله علی الناس! فعنْد ذلک یکون
السلْطان بمشوره الاماء و اماره الصبیان و تدبیر الخصیان. روزی خواهد آمد
که در آن سخن چین ها مقرب خواهند شد و افراد بدکار، زیرک خوانده می شوند،
افراد با انصاف را ناتوان به حساب می آورند، صدقه و انفاق در راه خدا را
غرامت پندارند، و صله رحم و آمد و شد با خویشاوندان را با منت انجام می
دهند، و بندگی و اطاعت خدا را وسیله فخر فروشی برای مردم قرار می دهند. در
چنین زمانی حکومت با مشورت زنان و امارت کودکان و تدبیر خواجه گان انجام می
گیرد. - روی اصبغ بن نباته عن امیرالمومنین علیه السلام قال: سمعته یقول:
یظهر فی آخرالزمان و اقتراب الساعه و هو شر الازمنه نسوه کاشفات عاریات
متبرجات، من الدین خارجات، و الی الفتن مایلات، و الی الشهوات و اللذات
مسرعات، للمحرمات مستحلات، و فی جهنم خالدات. اصبغ بن نباته می گوید: شنیدم
که امیرالمومنین علیه السلام فرمودند: در آخر الزمان که بدترین زمانهاست
در موقعی که روز قیامت نزدیک شود زنانی ظاهر می شوند بدون حجاب، در حالی که
زینت های آن ها پیداست در انظار عمومی رفت و آمد می کنند، آن ها از دین
خارج می گردند (به احکام دینی پایبند نمی باشند) و به امور فتنه انگیز وارد
می شوند و به سوی شهوات و لذت جویی ها روی می آورند، حرام های خدا را حلال
می شمارند. اینگونه از زنان در جهنم خواهند ماند. - و فقهاوهم یفتون بما
یشتهون، و قضاتهم یقولون مالا یعْلمون و اکثرهمْ بالزور یشهدون! من کان
عنده دراهم کان موقرا مرفوعا و من یعلمون انه مقل فهو عندهم موضوع فقیهان
آخرالزمان طبق آنچه که دلشان بخواهد فتوا می دهند، و قاضی هایشان به چیزی
که نمی دانند حکم می کنند و بیشتر آن ها به دروغ شهادت می دهند. کسی که پول
دارد در نزد آن ها عزیز و محترم است، ولی شخصی که بی پول باشد در پیش آن
ها زبون و حقیر است. - عن النزال بن سبره قال خطبنا علی بن ابیطالب علیه
السلام فحمد الله و اثنی علیه، ثم قال: سلونی ایها الناس قبل ان تفقدونی
ثلاثا فقام الیه صعصعه بن صوحان، فقال: یا امیرالمومنین! متی یخرج
الدجال؟...فقال علیه السلام احفظ! فان علامه ذلک اذا امات الناس الصلاه،
واضاعوا الامانه و استحلوا الکذب، و اکلوا الربا، و اخذوا الرشا، و شیدوا
البنیان و باعوا الدین بالدنیا و استعملوا السفهاء و شاوروا النساء، و
قطعوا الارحام، و اتبعوا الاهواء و استخفوا بالدماء و کان الحلم ضعفا، و
الظلم فخرا... نزال بن سمره می گوید: علی بن ابیطالب علیه السلام برای ما
خطبه ای خواند و خداوند را حمد گفته و ستایش کرد، سپس فرمود: قبل از آنکه
من از میان شما بروم از من سوال کنید (این جمله را سه مرتبه تکرار کرد) در
این موقع صعصعه بن صوحان از جای خود بلند شد و گفت: یا امیرالمومنین! دجال
در چه زمانی خروج می کند؟ ...حضرت فرمود: آنچه را می گویم به خاطر بسپار!
دجال وقتی ظهور خواهد کرد که مردم نماز را ترک کنند و امانت را ضایع سازند و
دروغ گفتن را مباح شمارند و رباخواری کنند و رشوه بگیرند و ساختمان ها را
محکم سازند و دین را به دنیا بفروشند و سفیهان را به کار بگمارند و با زنان
مشورت نمایند (در آن مواردی که خارج از عهده آنهاست) و صله ارحام را قطع
کنند و از هوی و هوس ها پیروی کنند و خون یکدیگر را ناچیز بشمارند. حلم و
بردباری را نشانه و علامت ضعف و ناتوانی بدانند و ستم را افتخار به حساب
آورند... - عن علی علیه السلام قال: یاتی علی الناس زمان همتهم بطونهم، و
شرفهم متاعهم و قبلتهم نساوهم و دینهم دراهمهم و دنانیرهم، اولیک شرار
الخلق، لا خلاق لهم عندالله. امیرالمومنین علیه السلام فرمودند: برای مردم
زمانی خواهد آمد که در آن زمان همت و هدف آن ها شکمشان خواهد بود. شرف و
اعتبارشان به کالا و اموالشان بستگی دارد. قبله آن ها زنانشان و دینشان
درهم و دینارشان (پولشان) است. آن ها بدترین مردمند که در نزد خداوند بهره و
سهمی برای آن ها نیست. - عن علی علیه السلام قال: یاتی علی الناس زمان لا
یتبع فیه العالم و لا یستحیی فیه من الحلیم و لا یوقر فیه الکبیر و لا یرحم
فیه الصغیر یقتل بعضهم بعضا... علی بن ابیطالب علیه السلام فرمودند: برای
مردم زمانی می آید که در آن زمان از عالم پیروی نمی شود و از افراد صبور و
با حلم حیا نمی کنند (او هر اندازه در مقابل بدی مردم حلم نشان می دهد آن
ها حیا نمی کنند) در آن دوره بزرگ را گرامی نمی دارند و به کوچک رحم نمی
کنند. بعضی از مردم بعض دیگر را به قتل می رسانند... (مردم همدیگر را بدون
دلیل می کشند) - عن عاصم بن ضمره عن علی علیه السلام انه قال: لتملان الارض
ظلما و جورا حتی لا یقول احد الله الا مستخفیا، ثم یاتی الله بقوم صالحین
یملوونها قسطا و عدلا کما ملیتْ ظلما و جورا. عاصم بن ضمره از حضرت علی
علیه السلام روایت کرده است که آن حضرت فرمودند: در آخر الزمان زمین پر از
ظلم و ستم خواهد شد به گونه ای که حتی یک نفر لفظ الله را بر زبان جاری
نخواهد کرد مگر در نهان، بعد از این دوره است که خداوند مردم صالحی را
خواهد آورد که زمین را پر از عدل و داد کنند همان گونه که پیش از آن پر از
ظلم و ستم شده است. - ان بین یدی القایم علیه السلام سنین خداعه یکذب فیها
الصادق و یصدق فیها الکاذب و یقرب فیها الماحل و ینطق فیها الرویبْضه قلت و
ما الرویبْضه و ما الماحل؟ قال: او ما تقروون القرآن قوله و هو شدید
المحال قال: یرید المکر، فقلت و ما الماحل؟ قال: یرید المکار. حضرت علی
علیه السلام می فرمایند: قبل از قیام قایم سال های پر خدعه و نیرنگی در پیش
است، در این سال ها راستگویان دروغگو شمرده می شوند در عوض دروغگویان
راستگو شناخته می شوند، در این سال ماحل تقرب پیدا می کند و رویبضه در سخن
گفتن پیشقدم می گردد. راوی می گوید: عرض کردم ماحل و رویبضه به چه کسانی
گفته می شود؟ حضرت فرمودند: مگر در قرآن نخوانده ای که خداوند می فرماید: و
هو شدید المحال قال علیه السلام : یرید المکر فرمودند: منظور از ماحل آدم
مکاری است که به وسیله مکر زیاد مردم را به خود متوجه می کند. تذکر: در این
روایت رویبضه معنی نشده است در جای دیگر به مناسبتی پیامبر اکرم صلی الله
علیه و آله می فرمایند: رویبضه الرجل التافه ینطق فی امر العامه یعنی مرد
حقیر و بی شخصیتی که علیرغم عدم شایستگی، در امور عامه مردم دخالت می کند و
به جای آن ها اظهار نظر می نماید.
پاورقی
26 نهج البلاغه فیض
الاسلام، حکمت 98ص 1132 27 منتخب الاثر، ص 426ح 4ط مکتبه الصدر. 28
بشارهالاسلام، ص 80ط دار الکتب الاسلامی؛ الزام الناصب، ص 185ط موسسه
مطبوعاتی حق بین، با کمی اختلاف، به نقل از روزگار رهایی. 29 بحارالانوار، ج
52ص 192و 193 30 کنزالعمال، ج 11ص 192ح 31186 31 کنزالعمال، ج 11ص 192 ح
31187 32 بحارالانوار، ج 51ص 117 منتخب الاثر، ص 484 33 غیبت نعمانی، ص 278
نشانه های ظهور مهدی (ع)
در
روایات، برای ظهور امام زمان علیه السلام نه تنها وقت خاصی تعیین نشده
بلکه از تعیین کردن وقت برای آن منع شده است. ولی در عین حال برای آن علایم
و نشانه هایی ذکر شده که مردم می توانند از طریق آن علامت ها، نزدیکی وقت
ظهور را تشخیص دهند. این نشانه ها به چند قسم تقسیم می شوند: علایم حتمی و
غیر حتمی، علایم سال ظهور و علایم سالهای دورتر، علایم اجتماعی و اخلاقی و
طبیعی و... از میان مجموعه روایاتی که از حضرت علی علیه السلام در این باره
نقل شده است به ذکر دو مورد اکتفا می شود: - ...عن ابی رومان، عن علی علیه
السلام قال: اذا نادی مناد من السماء، ان الحق فی آل محمد فعند ذلک یظهر
المهدی علی افواه الناس، و یشربون ذکره فلا یکون لهم ذکر غیره. ابی رومان
از علی بن ابیطالب علیه السلام روایت کرده است که آن حضرت فرمودند: وقتی که
منادی از آسمان ندا دهد که به تحقیق حق با آل محمدصلی الله علیه و آله
است. در این ایام نام حضرت مهدی علیه السلام بر سر زبان ها می افتد و جهان
مالامال از نام آن حضرت می شود به گونه ای که از غیر او ذکری به میان نمی
آید. - عن الصادق علیه السلام عن آبایه علیهم السلام ان علیاعلیه السلام
قال: اذا وقعت النار فی حجازکم و جری الماء فی نجفکم فتوقعوا ظهور
قایمکمْ.(( اثباه الهداه، ج 3ص )) .578 امام صادق علیه السلام از پدران
بزرگوارش علیهم السلام و آنها از علی بن ابیطالب علیه السلام روایت می کنند
که آن حضرت فرمودند: آنگاه که آتش در حجاز شعله ور شود و سیل در نجف جاری
گردد منتظر ظهور قایم علیه السلام باشید.
پاورقی
منتخب الاثر، ص 163و 443 ملاحم ابن طاووس، ص 129ح .136
یاران مهدی (ع)
درباره
اوصاف یاران امام زمان علیه السلام و تعداد آنها و شهرهایشان و رابطه آنان
با امام علیه السلام و چگونگی بیعت و تبعیت شان از آن حضرت، روایات زیادی
وارد شده است. در این زمینه از علی بن ابیطالب علیه السلام چنین آمده است: -
عن حکیم بن سعد عن امیرالمومنین علیه السلام قال: اصحاب المهدی شباب
لاکهول فیهم الا مثل کحل العین و الملح فی الزاد و اقل الزاد الملح. 35
حکیم بن سعد از امیرالمومنین علیه السلام روایت می کند که آن حضرت فرمودند:
یاران مهدی علیه السلام همه جوان هستند، در میان آنها پیرمرد یافت نمی شود
مگر به اندازه سرمه در چشم و نمک در طعام، و همانطور که بر همگان معلوم
است کمترین قسمت غذا را نمک تشکیل می دهد. - قال امیرالمومنین علیه السلام :
...ثم اذا قام تجتمع الیه اصحابه علی عده اهل بدر و اصحاب طالوت و هم
ثلثماه و ثلاثه عشر رجلا، کلهم لیوث قد خرجوا من غاباتهم مثل زبر الحدید لو
انهم هموا بازاله الجبال الرواسی لازالوها عن مواضعها فهم الذین وحدوا
الله به حق توحیده، لهم باللیل اصوات کاصوات الثواکل خوفا من خشیه الله
تعالی، قوام اللیل، صوام النهار، و کانما رباهم اب واحده قلوبهم مجتمعه
بالمحبه و النصیحه... 36 امیرالمومنین علیه السلام می فرماید: ...چون قیام
کند جمع می شوند به سوی او یارانش که به شماره اصحاب بدر و اصحاب طالوتند و
ایشان سیصد و سیزده نفرند. همه آنها شیرانی هستند که از کمینگاه های خود
بیرون آیند مانند پاره های آهن، اگر ایشان اراده کنند که کوه های سخت را از
جا بکنند هر آینه آنها را از جاهای خود می کنند. پس ایشانند کسانی که خدا
را به وسیله مهدی بیگانگی پرستش می کنند. برای ایشان در شبها، صداهایی
مانند صداهای زنهای جوان مرده از ترس خدا است نماز گذارندگانند در شبها و
روزه دارانند در روز، گویا یک پدر و یک مادر آنها را تربیت کرده اند.
دلهاشان در دوستی کردن به همدیگر و پند دادن به یکدیگر با هم جمع و یکی است
پاورقی
35 بحارالانوار، ج 52ص 333ح 63 36 نوایب الدهور فی علایم الظهور، ج 2ص 114ط کتابخانه صدوق.
حکومت مهدی (ع)
به
اعتقاد شیعه، امام زمان علیه السلام از طریق تشکیل یک حکومت جهانی بر اساس
تعالیم عالیه اسلام تمام نارسایی ها را از سرتاسر عالم برطرف خواهد کرد و
عدل و داد را در روی زمین مستقر خواهد ساخت. در سخنان پیامبر اکرم صلی الله
علیه و آله و هر یک از ایمه اطهارعلیهم السلام درباره ویژگی های حکومت
حضرت مهدی علیه السلام و کارهایی که در آن دوره انجام خواهد یافت مطالب
زیادی به چشم می خورد که مجموعه آنها تصویر بسیار روشنی از یک حکومت اسلامی
کامل را نشان می دهند. در اینجا به عنوان نمونه به بعضی از روایاتی که در
این زمینه از امیرالمومنین علیه السلام نقل شده است اشاره می گردد: - حدثنا
عبدالله بن مروان، ...عن علی علیه السلام قال: یلی المهدی امر الناس
ثلاثین سنه او اربعین سنه... 37 عبدالله بن مروان روایت کرده است که علی بن
ابیطالب علیه السلام فرمودند: حضرت مهدی علیه السلام سی یا چهل سال زمام
امور مردم را در دست خواهند داشت. - یعطف الهوی علی الهدی اذا عطفوا الهدی
علی الهوی و یعْطف الرای علی القرآن اذا عطفوا القرآن علی الرای ...
فیریکمْ کیف عدل السیره، و یحیی میت الکتاب و السنه... 38 امام زمان علیه
السلام وقتی که ظهور کند هواهای نفسانی را به هدایت و رستگاری برمی گرداند
در آن روزگاری که مردم هدایت الهی را به متابعت هواهای نفسانی درآورده
باشند. آراء و اندیشه های مردم را تابع قرآن می کند در آن روزگاری که آن ها
قرآن را تابع آراء و اندیشه های خود کرده اند... او به شما نشان خواهد داد
که عدالت در کشورداری چگونه است. هم چنین او تعالیم فراموش شده قرآن و سنت
را زنده خواهد ساخت... - قال امیرالمومنین علیه السلام : ...فلا یترک عبدا
مسلما الا اشتراه واعتقه، و لا غارما الا قضی دینه، ولا مظلمه لاحد من
الناس الا ردها، و لا یقْتل منهم عبد الا ادی ثمنه... و لایقتل قتیل الا
قضی عنه دینه، و الْحق عیاله فی العطاء حتی یملا الارض قسطا و عدلا کما
ملیتْ ظلما و جورا و عدوانا... 39 امیرالمومنین علیه السلام فرمودند:
...حضرت مهدی علیه السلام برده مسلمان را نخواهد واگذاشت مگر اینکه آن را
خریده و آزاد خواهد ساخت و بدهکاری نخواهد ماند مگر آنکه بدهی او را پرداخت
خواهد نمود. مظلمه و حقی به گردن و ذمه هر کس که باشد آن را به صاحب حق
بازخواهد گرداند. کسی کشته نمی شود مگر اینکه دیه آن را خواهد پرداخت. هیچ
کسی کشته نخواهد شد مگر اینکه بدهی های او را آن حضرت پرداخت خواهد نمود و
خانواده اش را همانند سایر افراد جامعه اداره خواهد کرد تا زمین را از عدل و
داد پر کند به همان صورتی که پیش از آن از ظلم و بیداد پر شده باشد... -
قال علی علیه السلام : ...لو قد قام قایمنا لذهبت الشحناء من قلوب العباد و
اصطلحتْ السباع و البهایم حتی تمشی المراه بین العراق الی الشام... علی
راسها زینتها لا یهیجها سبع و لا تخافه... 40 امیرالمومنین علیه السلام می
فرماید: ...آنگاه که قایم ما اهلبیت علیه السلام قیام کند کینه ها از دل ها
بیرون خواهد رفت حتی حیوانات درنده و وحشی نیز با هم سازگار خواهند شد و
به یکدیگر ضرر نخواهند رساند، در آن روزگار به اندازه ای امنیت زیاد خواهد
بود که یک زن در حالی که همه زینت و زیور آلاتش همراه اوست از عراق تا شام
را بدون ترس و دلهره به تنهایی خواهد پیمود.
پاورقی
37 کنزالعمال، ج
14ص 591ح 39646 منتخب الاثر، ص 487 38 نهج البلاغه فیض الاسلام، خ 138ص
424و 425 39 بحارالانوار، ج 52ص 224و 225 40 بشاره الاسلام ص 236
حضرت مهدی (ع) در قرآن
حضرت
مهدی علیه السلام در قرآن در آیات قرآن کریم به صراحت نامی از امام زمان
علیه السلام به میان نیامده است، ولی از آنجا که ایمه اطهارعلیهم السلام
مفسران حقیقی قرآنند در تفسیر بسیاری از آیات، آنها را به مساله مهدویت و
معارف امام زمان علیه السلام تطبیق و تفسیر نموده اند. از جمله آیاتی که
آنها را حضرت علی علیه السلام مربوط به امام زمان علیه السلام دانسته اند
این دو آیه است: - عن امیرالمومنین علیه السلام قال: النور القرآن، و النور
اسم من اسماء الله تعالی... قال الله تعالی فی سوره النور: الله نور
السماوات و الارض مثل نوره کمشکاه فیها مصباح المصباح فی زجاجه الزجاجه
کانها کوکب دری... 41 فالمشکاه رسول الله صلی الله علیه و آله و المصباح
الوصی، و الاوصیاء علیهم السلام و الزجاجه فاطمه، و الشجره المبارکه رسول
الله صلی الله علیه و آله و الکوکب الدری القایم المنتظر الذی یملا الارض
عدلا. 42 امیرالمومنین علیه السلام فرمودند: نور همان قرآن است. و نور اسمی
از اسم های خداوند تبارک و تعالی نیز هست. خداوند عزوجل در سوره نور می
فرمایند: خدا نور آسمان ها و زمین است، نور او همانند مشکاتی است که درآن
چراغی باشد و آن چراغ در میان شیشه ای که تلالو آن همچون ستاره ای است
درخشان و روشن از درخت مبارک زیتون... آن گاه فرمودند: مشکات رسول خداصلی
الله علیه و آله است و مصباح وصی و اوصیاء هستند، منظور از زجاجه حضرت
فاطمه زهراعلیها السلام است، و مراد از کوکب دری حضرت قایم المنتظرعلیه
السلام است. کسی که زمین را پر از عدل و داد می کند. - قال امیرالمومنین
علی بن ابیطالب علیه السلام : المستضعفون فی الارض، المذکورون فی الکتاب 43
الذین یجعلهم الله ایمه، نحن اهل البیت؛ یبعث الله مهدیهم فیعزهم و یذل
عدوهم. 44 حضرت علی علیه السلام می فرمایند: مستضعفان در زمین که در قرآن
یاد شده اند و خداوند وعده داده است آنها را پیشوایان مردم قرار دهد، ما
اهل بیت هستیم و خداوند، مهدی ما اهل بیت علیهم السلام را در آخر الزمان بر
می انگیزاند تا آنها را عزیز و دشمنانشان را خوار و ذلیل کند.
پاورقی
41
سوره نور، آیه 35 42 معجم احادیث المهدی علیه السلام ، ج 5ص 274ح 1699 43
اشاره به آیه و نرید ان نمن علی الذین استضعفوا فی الارض و نجعلهم ایمه و
نجعلهم الوارثین؛ و خواستیم بر کسانی که در آن سرزمین مستضعف واقع شده
بودند منت نهیم و آنان را پیشوایان مردم گردانیم و ایشان را وارث زمین
کنیم. سوره قصص، آیه 5 44 منتخب الانوار المضییه، سید بهاء الدین علی
النیلی النجفی، ص 30
